પ્રતિષ્ઠાપુર નામનું નગર હતું. ત્યાંના રાજાનું નામ હતું મકરધ્વજ અને રાણી નું નામ હતું સદનસેના.
તેમનો એક જ કુમાર, તેનું નામ પાડેલું મદનબ્રહ્મ.
મદનબ્રહ્મ એટલે રૂપરૂપનો અંબાર !
શોર્ય, ધૈર્ય અને સૌંદ્રય ની મૂર્તિ !
જ્યારે એ યુવાન થયો ત્યારે રાજા મકરધ્વજે ૩૨ રાજકુમારીઓ સાથે મદનબ્રહ્મનાં લગ્ન કર્યા. મદનબ્રહ્મ પોતાની રાણીઓ સાથે સુખથી દિવસો પસાર કરવા લાગ્યો.
એક દિવસ પ્રતિષ્ઠાપુરના બાહ્ય ઉધાનમાં એક મહામુનિ પધાર્યા. એ સમાચાર મળતાં રાજકુમાર પોતાની ૩૨ ૫ત્નીઓ સાથે મુનિરાજના દર્શન કરવા ગયો. મુનિરાજનાં દર્શન કરતાં જ એના હૃદયમાં આનંદ-આનંદ થઈ ગયો. મુનિરાજને વંદના કરી, વિનયથી એ એમની સામે બેઠો. મુનિરાજે ધર્મોપદેશ આપ્યો. રાજકુમારની જ્ઞાનદ્રષ્ટિ ખૂલી ગઈ. તે મહેલે આવ્યો.
રાજા-રાણીને વિનયથી કહ્યું હવે સંસારમાં નહીં રહી શકું. મારું
મનવિરક્ત બન્યું છે. હું સર્વસ્વનો ત્યાગ કરી સંયમધર્મ સ્વીકારવા ઈચ્છું છું. મને
અનુમતિ આપો.’
દુઃખી મને માતા પિતાએ અનુમતિ આપી.
મદનબ્રહ્મકુમાર મદનબ્રહ્મ મુનિ બની ગયા.
ગુરુચરણોમાં રહી જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું. તપ કર્યું. ઉપસર્ગો-પરિષહોને
સહન કરવાની શક્તિ કેળવી. ગુરુદેવે મદનબ્રહ્મ મુનિને એકલા વિચરવાની
આજ્ઞા આપી.
ગુરુએ અનુમતિ આપી. મદનબ્રહ્મ મુનિ વિચરતા-વિચરતા ત્રંબાવતી
નગરીમાં પહોંચ્યા. મધ્યાહન કાળ હતો. મુનિરાજ ગોચરી લેવા માટે નગરમાં ફરવા
લાગ્યા.
એક હવેલીની બારીમાં એક યૌવના ઊભી હતી. તેણે મુનિરાજને
જોયા. યુવાન અને રૂપવાન મુનિરાજને જોઈ એ એમના પર મોહી પડી.
શ્રીમંત ઘરની સ્ત્રી હતી, પતિ પરદેશ હતો. ઘરમાં એ અને એની દાસી
બે જ હતા. તરત જ દાસીને મુનિરાજ પાસે મોકલી ભિક્ષા માટે
હવેલીમાં બોલાવ્યા..
દાસી વિનયથી મુનિને હવેલીમાં લઈ આવી. યુવાન શેઠાણી શણગાર સજીને દ્વારે
ઊભી હતી. એણે મુનિરાજ સામે મોદક ધરી કહ્યું, મુનિરાજ, આ મોદક ગ્રહણ કરો. પછી હું તમને ઉત્તમ વસ્ત્રો આપું છું એ પહેરી મારા શયનખંડમાં પધારો.
આપની પત્ની તરીકે મારો સ્વીકાર કરો.
મુનિરાજે એ વાતનો અસ્વીકાર કરતાં શેઠાણી એમને ભેટી પડી. દાસીએ તરત એક ઝાંઝર મુનિના એક પગમાં પહેરાવી દીધું જેથી મુનિ બહાર ન જઈ શકે. પરંતુ મુનિ શેઠાણીને ધક્કો મારીને ઝાંઝર કાઢવા રોકાયા વિના
હવેલીની બહાર દોડી ગયા.
શેઠાણીએ મુનિને બદનામ કરવા બૂમાબૂમ કરી મૂકી. લોકોએ મુનિનાં પગમાં ઝાંઝર જોઈ અને શેઠાણીની
વાત સાંભળી મુનિની ખૂબ નિંદા કરવા માંડી.
પરંતુ સામે જ રાજમહેલ હતો. રાજ મહેલના ઝરૂખામાં રાજા બેઠેલો હતો.
રાજાએ વિચાર્યું, ‘મારા નગરમાં નિર્દોષ મુનિની સતામણી ન થવી જોઈએ.’ રાજા રાજમાર્ગ પર આવ્યો.
લોકોને સાચી વાત જણાવી. લોકોએ મુનિરાજની પ્રશંસા કરવા માંડી.
રાજાએ પેલી શેઠાણીને પોતાના રાજ્યમાંથી કાઢી મૂકી. એનાં હાટ-હવેલી રાજાએ લઈ લીધાં. મદનબ્રહ્મ મુનિહવે ઝાંઝરીયા મુનિ તરીકે ઓળખાવા લાગ્યા.
તેઓ વિહાર કરી કંચનપુરમાં પધાર્યા. કંચનપુરના રાજમાર્ગ પર જ રાજમહેલ હતો. રાજમહેલના ઝરૂખામાં રાજા-રાણી બેઠાં બેઠાં નગરચર્યા જોઈ રહ્યાં હતાં અને વાર્તાલાપ કરી રહ્યાં હતાં. ત્યાં બંનેની નજર મુનિ પર પડી.
રાણીની આંખોમાંથી આંસુ ટપકવા માંડ્યાં. રાજાને આશ્ચર્ય થયું, ‘આ સાધુને જોઈ રાણી કેમ રડવા લાગી ? સાધુ યુવાન છે, રૂપવાન છે.
શું પૂવાવસ્થામાં રાણીનો પ્રેમ તો નહીં હોય ?
સાધુવેશમાં એ રાણીને મળવા તો આ નગર માં નહીં આવ્યો હોય ?
એ રાણીને મળે, એ પહેલાં એને પરલોકમાં પહોંચાડી દઉં.’
રાજા કંઈ જ બોલ્યા વિના ત્યાંથી ઊઠીને ઘોડા પર બેસી નગરની બહાર ઉદ્યાનમાં ગયો. ઉદ્યાનના માણસો પાસે એક ઊંડો ખાડો ખોદાવડાવ્યો. સૈનિકોને કહ્યું, ‘એ મુનિને મારતાં મારતાં અહીં લઈ આવો. એ સાધુ નથી, પાખંડી
સૈનિકો મુનિવરને ઉદ્યાનમાં લઈ આવ્યા. રાજાએ ભયંકર ક્રોધથી મુનિને કહ્યું, ‘રે પાખંડી, આ ખાડામાં ઊભો રહી જા. તારા ભગવાનને યાદ કરી છે. આજે તારો અંત છે.” મુનિ ખાડામાં ઊભા રહી ગયા.
મુનિ બધા જીવોને ખમાવી આત્મામાં લીન થઈ ગયા.
રાજાએ તીવ્ર કોધમાં અંધ બની મુનિરાજના ગળા પર તલવારનો પ્રહાર કરી દીધો. એ જ ક્ષણે મુનિ કેવળજ્ઞાની બની મોક્ષગામી બની ગયા.
મુનિરાજનું રજોહરણ, કંબલ, વસ્ત્રો બધું લોહીથી લથપથ થઈ ગયું. એટલામાં સમડી આકાશમાંથી ચીલઝડપે નીચે આવી. માંસનો લોચો સમજીને તેણે રજોહરણને પોતાની ચાંચમાં લીધું અને આકાશમાં ઊડી..
પરંતુ વજન વધારે હોવાથી રજોહરણ સમડીની ચાંચમાંથી નીચે પડી ગયું.
નીચે રાજમહેલ હતો. અગાસીમાં રજોહરણ પડ્યું. રાણીએ ભાઈ-મુનિના ૨ જોહરણને જોયું. સેવકો દ્વારા, મુનિરાજની રાજાએ કરેલી હત્યાની વાત જાણી, રાણીએ છાતીફાટ રુદન કર્યું. અનશન (આજીવન ઉપવાસ) કરી લીધું.
રાજાએ પૂછયું, ‘અનશન કેમ કર્યું?’
‘તમે મારા સગા ભાઈ મદનબ્રહ્મ મુનિની હત્યા કરી નાંખી…
ઘોર અનર્થ કરી દીધો. ધિક્કાર હો આ સંસારને અને સંસારના સુખોને.’
રાણીની વાત સાંભળી રાજા ધ્રુજી ગયો, બોલ્યો, “શું મુનિ તારા ભાઈ હતા ? મદનબ્રહ્મ હતા? અહો, મે ખૂબ અવિચારી કામ કર્યું.
મેં મુનિની હત્યા કરી નરકે જવાનું નક્કી કર્યું.
કેવી ભયંકર ભૂલ થઈ ગઈ ?” એમ ખૂબ પ્રાયશ્ચિત કરવા લાગ્યો.
પ્રાયશ્ચિત કરતાં કરતાં રાજાના કર્મ પણ નાશ પામ્યા અને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થયું.
થોડા જ સમય પહેલાનો ઋષિનો હત્યારો કેવળજ્ઞાની બની ગયો.
by